هفدهم ماه دسامبر سال روز پنج شنبه سیاه در تاریخ مبارزات مردم لهستان بر علیه دولت اقتدار گرای سوسیالیستی است. دسامبر 1970 دسامبر شورش بود و دسامبر سرکوب. در دسامبر 1970 لهستان شاهد تظاهرات و اعتصاباتی بود که بهانه آن افزایش بهای گوشت و فراورده های گوشتی و دیگر مواد غدایی بود. میزان افزایش بها از 17% تا 36% بود. افزایشی که در روز 12 دسامبر از طریق رسانه های انحصاری دولت به اطلاع عموم رسید.

به گزارش پایگاه تحلیلی – خبری ایران بالکان (ایربا) تصمیم این افزایش بها در واپسین روزهای ماه نوامبر 1970 در دفتر سیاسی حزب حاکم کمونیست گرفته شده بود. روز یازده دسامبر نیروهای انتظامی و امنیتی دولت سوسیالیست لهستان به خالت آماده باش کامل درآمده بودند تا هرگونه اعتزاضی را سرکوب کنند.

نقطه آغاز اعتراضات روز دوشنبه 14 دسامبر 1970 بود. حرکتی که در آن روز از کارخانه کشتی سازی لنین در گدانسک آغاز شد ( همان کارخانه ایکه چند سال بعد جنبش نامدار همبستگی از آن برآمد) سراسر نوار ساحلی شمال لهستان را در بر گرفت. اعتراضی که به دیگر نواحی نیز رسید و برای مثال شهر کراکو نیز شاهد برگزاری اعتصاباتی بود. این اعتراضات تا روز 22 دسامبر ادامه یافت. طی این اعتراضات 41 تن جان باختند و بیش از سه هزار تن بازداشت شدند. برآورد شده است که در این اعتصاب در کل کشور بیست هزار تن شرکت داشتند.

تا زمان برقراری نظام سرکوبگر سوسیالیستی در لهستان هیچ مقامی مسئول این سرکوب شناخته نشد و تنها پس از سرنگونی نظلن سوسیالیستی بود که در مارس 1996 برای بررسی این سرکوب دادگاهی تشکیل شد و بر علیه یاروزاسکی، رهبر نطام سوسیالیستی و دیگر اعضای دفتر سیاسی حزب دادخواستی مطرح شد..

سرکوب اعتراضات دسامبر 1970 پایان اعتراضات نبود. کمتر از دوماه بعد ، در روز دهم فوریه سال 1971 نظام سوسیالیستی با اعتزاض و اعتصابی دیگر روبرو شد. این بار کارگران صنعت نساجی لهستان در شهر ووج، شهری در میانه لهستان بودند که به صف اعتصاب و اعتراض پیوستند. این اعتراضات در دیگرنقاط بلوک شرق نیز پی گرفته شد از جمله در مرزهای اقتدار سیاسی اتحاد شوروی در شهر ریگا. بی شک این اعتراضات و اعتصابات ریشه و منشا پیدایی جنبش همبستگی شد. جنبشی که طومار نطام سوسیالیستی را نه تنها در لهستان که در شرق اروپا در هم پیچید.

در ادامه جند تصویر از  اعتراضات دسامبر 1970 ارائه می شود. بیاد آوریم در دهه هفتاد سده گذشته میلادی امکان تصویر برداری مدرن امروزی در دست نبود و تهیه اسناد تصویری در اروپای شرق به جسارت و شجاعتی در خور نیاز داشت.