وزرای امور خارجه کشورهای عضو ناتو جهت هماهنگی برای اجلاس سران که در تاریخ 3 و 4 دسامبر به مناسبت هفتادمین سالگرد این پیمان در لندن برگزار خواهد شد، در بروکسل گرد هم آمدند.در نشست وزرا، گفتگوها حول محور تقسیم عادلانه بار پیمان و چالشهای پیش رو همچون «مبارزه با تروریسم، تهدیدات سایبری، امنیت انرژی، جلوگیری از استثمار و سوءاستفاده جنسی» بود. در حاشیه این نشست پیرامون «آینده امنیت یورو-آتلانتیک از جمله در حوزه «کنترل مؤثر تسلیحات، فناوریهای جدیدی که بر بعد اجتماعی تأثیرگذار هستند و اهمیت رو به افزایش بازیگران جدید» تبادل نظر شد.
به گزارش پایگاه تحلیلی – خبری ایران بالکان (ایربا) این نشست تحتالشعاع اظهارات ماکرون رئیس جمهور فرانسه قرار داشت. وی اخیراً در مصاحبهای گفته بود که ناتو دچار مرگ مغزی شده و از عدم هماهنگی نظرات در تصمیمگیریهای مهم امنیتی انتقاد کرده بود. ماکرون در این ارتباط به طور مشخص به تهاجم نظامی هماهنگنشده ترکیه، همپیمان ناتو به شمال سوریه اشاره کرد که به واسطه عقبنشینی آمریکا که آن نیز هماهنگ نشده بود، امکانپذیر شد. نحوه برخورد با چین و هزینههای دفاعی کشورهای عضو از جمله موضوعاتی است که در نشست آتی سران ناتو مطرح خواهد شد.
مرکل، صدراعظم آلمان که بر اهمیت این پیمان نظامی واقف است، تاکید دارد «ناتو، ستون اصلی دفاع ماست و کشورهای اروپایی عضو ناتو، باید در آینده مسئولیت بیشتری بر عهده بگیرند.» مرکل اساسا به همکاری ساختاری اغلب کشورهای اتحادیه اروپایی در حوزه سیاست دفاعی و طراحی و ساخت سیستمهای تسلیحاتی به طور مشترک و به منظور متمرکز کردن نیروها و مؤثرتر کردن فعالیتها تاکید دارد.هایکو ماس وزیر خارجه آلمان نیز این سازمان را «بیمه عمر اروپا» خوانده و خواستار تقویت بازوی سیاسی این پیمان است، طرح پیشنهادی کشورش برای تشکیل یک گروه از کارشناسان برای بررسی چالشهای ناتو را به نشست وزرای خارجه ناتو ارائه داد.پیشبینی میشود وزرای خارجه و دفاع سابق و کارمندان بلندپایه از همه گروههای اصلی ناتو (شرق، جنوب، فراآتلانتیک و ترکیه) باید عضو این مرجع کارشناسی باشند. این گروه باید تا نشست بعدی ناتو، گزارشی را ارائه دهد. باید دید پیشنهاد آلمان با چه واکنشی در پاریس روبهرو خواهد شد. فرانسویها مدتهاست، با ناتو احساس بیگانگی میکنند و اغلب با هماهنگی نزدیکتر نظرات در داخل این پیمان مخالفت کردهاند.
«ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو در نشست اخیر در بروکسل گفته است:«ما توافق کردیم که فضا را در کنار هوا، دریا، زمین و سایبری به عنوان یک حریم عملیاتی جدید بدانیم. فضا بخشی از زندگی روزمره ما در روی زمین است و میتواند مورد استفاده صلحآمیز قرار بگیرد یا برعکس هم باشد. ناتو یک ائتلاف دفاعی باقی میماند و قصد تسلیحاتی کردن فضا را ندارد و براساس قوانین بینالمللی حرکت خواهد کرد» به گفته دبیر کل ناتو، چین دومین کشور جهان با بیشترین بودجه دفاعی است و به تواناییهایی مانند موشکهای بین قارهای مدرن و سلاحهای ماورای صوت شدت میبخشد. پکن با ایجاد ساختارهای زیربنایی، به کشورهای ناتو نیز نزدیک میشود. باید پیامدهای این تحولات را برای امنیت، تجزیه و تحلیل کرد. چین نباید از پیمان نظامی ناتو هراسی داشته باشد.ناتو یک پیمان دفاعی است و دست به کاری که به نوعی یک کشور دیگر را تهدید کند، نمیزند.وی همچنین در خصوص موضعگیری اخیر ماکرون درباره «مرگ مغزی ناتو» تاکید کرد «ناتو با مرگ فاصله دارد یا دست کم، مغز این سازمان هنوز زنده است. اتحاد اروپایی نمیتواند جایگزین اتحاد ناتو شود و ما به هر دو نیاز داریم.»
ماکرون با اظهارات اخیر خود درباره ناتو، تا حدودی روی بخشی ازسخنش به آلمان و بخش دیگر آن به روسیه است. او از یک سو از آلمان به عنوان یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپا میخواهد در زمینه ایجاد یک نیروی دفاعی اروپائی جدیتر عمل کند و هم پیشنهاد «گفتمان استراتژیک با اروپا» را به روسیه میدهد.اینکه ماکرون پیمان ناتو را مرده خوانده است، برای مسکو یک پیروزی است. پوتین در تنها اجلاس سران ناتو در سال 2008 که برای اولین و آخرین بار در بخارست شرکت کرده بود در سخنانش تاکید کرد«بگذارید ما با یکدیگر دوست و یکرنگ باشیم».ولی او چهار ماه پس از آن به گرجستان حمله نظامی کرد. آن در حالی بود که اوکراین و گرجستان به عنوان اقمار سابق شوروی در آن اجلاس به عنوان نامزدهای جدید برای عضویت در این پیمان پذیرفته شده بودند ولی اعضای ناتو بر این عقیده بودند که این امر با بررسی و تامل بیشتری باید صورت بگیرد.بعد از آن هم در سال 2014 شبه جریره کریمه را اشغال و آنرا به خاک روسیه الحاق کرد و در شرق این کشور هم هواداران روسیه را مسلح کرد تا علیه دولت اوکراین مبارزه کنند.
بیشک ماکرون هدیه بسیار خوبی به پوتین داده است. 30 سال پس از فروپاشی دیوار برلین، یکی از سران مهم غرب، مرگ ناتو را اعلام میکند. این موضوع برای بسیاری در روسیه به عنوان یک پیروزی بزرگ به حساب میآید.روسیه مدعی است «ناتو شاید زنده و یا مرده باشد ولی این موضوع که کدام بخش از این پیمان مرده و یا به کما رفته را ما نمیدانیم و این کار کالبد شکافها است که این موضوع را مشخص کنند». پوتین البته در سیاست خارجی موفقیتهایی را بدست آورده که در این زمینه میتوان به بازگشت روسیه به خاورمیانه و دور کردن ترکیه از ناتو اشاره کرد. امروز در سوریه هیچکس بدون اجازه مسکو کاری نمیتواند، انجام دهد. بسیاری به سیاست پرهزینه روسیه در سوریه و اینکه پوتین بیش از حد کشورش را در آنجا درگیر کرده، تردید دارند.از آن سو نیز روسیه از زمان اختلافش با اوکراین در اروپا، منزوی و تحریمهای اتحادیه اروپا، اقتصاد روسیه را دچار مشکلات زیادی کرده است.
|